ا بشناسید
بیماری نقرس را بشناسید
تعریف
نقرس (که در صورت مبتلا شدن شست پا به آن نقرس پا نیز گفته میشود) نوعی بیماری است که حملات پیاپی آرتروز التهابی حاد —نوعی ورم مفاصل همراه با سوزش، التهاب و قرمزی— معمولاً از ویژگیهای آن است. مفصل متاتارسوفالانژیال در ابتدای شست پا متداول ترین ناحیه ابتلا به این بیماری است (حدود ۵۰٪ از موارد را شامل میشود). با این حال، این بیماری میتواند در قالب توفوس، سنگ کلیه، یا سنگ کلیه اوراتی نیز ظاهر شود. عامل این بیماری افزایش میزان اسید اوریک در خون است. اسید اوریک باعث ایجاد کریستال میشود، و کریستالها در مفاصل، تاندونها و بافتهای اطراف رسوب میکند. در صورت مشاهده این کریستالهای خاص در مایع مفصلی، از ابتلا به این بیماری اطمینان حاصل میشود. درمان با داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID)، استروئید، یا کلشیسین باعث بهبود سندرمهای بیماری میشود. پس از اینکه حمله حاد این بیماری فروکش کرد، میزان اسید اوریک را معمولاً با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی کاهش میدهند، و در مواردی که حملات پیاپی وجود دارد، مصرف آلوپورینول یا پروبنسید از افزایش آن در دراز مدت جلوگیری میکند. ابتلا به نقرس در دهههای اخیر افزایش یافته است، به طوری که حدود ۱ تا ۲٪ از جمعیت غرب در دورانی از زندگی شان به آن مبتلا میشوند. این افزایش را به دلیل زیاد شدن عوامل خطرزا در جمعیت می دانند، مانند سندرم متابولیک، امید به زندگی طولانی تر و تغییر در رژیم غذایی. نقرس را در تاریخ با نام «بیماری پادشاهان» یا «بیماری ثروتمندان» میشناختند.
علائم و نشانه ها
نقرس میتواند به شکلهای مختلف ظاهر شود، گرچه متداول ترین آن حملات پیاپی آرتروز التهابی حاد (نوعی ورم مفصل همراه با سوزش، التهاب و قرمزی) میباشد. درد در محل اولین مفصل متاتارسوفالانژیال (محل اتصال شست پا به کف پا) اولین تظاهر بیماری در حدود نیمی از مبتلایان به نقرس است. این نشانه (درد در محل اتصال شست پا به کف پا) پوداگرا podagra نامیده میشود. مفاصل دیگر نیز مانند پاشنهها، زانوها، مچها و انگشتان ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. درد مفاصل معمولاً پس از ۲ تا ۴ ساعت و در طول شب شروع میشود. دلیل شروع آن در شب این است که دمای بدن در آن زمان پایین تر میباشد. علائم دیگر ممکن است در موارد معدودی همراه با درد مفصل بروز کنند، مانند خستگی و تب شدید. افزایش طولانی مدت میزان اوریک اسید (هایپراوریسمی) میتواند باعث بروز علائم دیگری شود، از جمله رسوبات سفت و بی درد کریستالهای اسید اوریک که به توفوس معروف اند. توفوس شدید میتواند به علت سائیدگی استخوان منجر به آرتروز مزمن شود افزایش میزان اسید اوریک ممکن است منجر به رسوب کردن کریستالها درکلیه ها شود، و باعث ایجاد سنگ و سنگ کلیه اوراتی گردد.
علل و عوامل خطرساز
هایپراوریسمی علت اصلی نقرس میباشد، که میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله رژیم غذایی، استعداد ژنتیکی، یا دفع ناقص اورات، یعنی نمکهای اسید اوریک. دفع ناقص اوریک اسید توسط کلیهها عامل اصلی هایپراوریسمی است که حدود ۹۰٪ موارد را شامل میشود؛ از طرف دیگر، تولید بیش از حد آن حدود ۱۰٪ موارد را تشکیل میدهد. حدود ۱۰٪ از افراد دارای هایپراوریسمی در دورهای از زندگی خود به نقرس مبتلا میشوند. با این حال، خطر آن بسته به درجه هایپراوریسمی متغیر است. وقتی میزان آن بین ۴۱۵ تا ۵۳۰ μmol/l ۷( تا ۹/۸ میلی گرم در دسی لیتر) باشد، خطر ۵/۰٪ در سال است، در حالی که در موارد بالای ۵۳۵μmol/l (۹ میلی گرم در دسی لیتر)، خطر ۵/۴٪ در سال است.
سبک زندگی
عوامل وابسته به رژیم غذایی حدود ۱۲٪ از موارد ابتلا به نقرس را شامل میشود، و ارتباطی خاص با مصرف الکل، نوشیدنیهای حاوی فروکتوز، گوشت و غذاهای دریایی دارد. عوامل دیگر عبارتند از تروما و جراحی. مطالعات اخیر نشان داده است عوامل تغذیهای که زمانی مرتبط دانسته میشد در واقع شامل مصرف سبزیجات سرشار از پورین (مانند لوبیا، نخود، عدس و اسفناج) و پروتئین کامل نمیشود. مصرف قهوه، ویتامین ث و فراوردههای لبنی، همراه با ورزش، ظاهراً خطر ابتلا به این بیماری را کاهش میدهد. تصور میشود دلیل آن تا حدودی به علت اثر آنها در کاهش مقاومت به انسولین باشد.
ژنتیک
ابتلا به نقرس تا حدی ژنتیکی است، که حدود ۶۰٪ از تنوع ژنتیکی در میزان اسید اوریک را تشکیل میدهد. سه ژن با نامهای SLC2A9، SLC22A12 و ABCG2 یافت شدهاند که با نقرس ارتباط متداول دارد، و تنوع آنها میتواند خطر ابتلا به آن را حدوداً دو برابر کند. با از بین رفتن عملکرد ژنهای SLC2A۹ و SLC22A۱۲، جذب اورات کاهش یافته و اورات اضافی ترشح میشود و سبب هایپراوریسمی وراثتی میگردد. تعدادی از اختلالات نادر ژنتیکی، مانند نفروپاتی هایپراوریسمی جوانی خانوادگی، بیماری کلیوی کیستی مدولاری، بیش فعالیت سنتتاز فسفوریبوزیل پیروفسفات، و نقص هایپوکزانتین-گوانین فسفوریبوزیل ترنسفرات چنانکه در سندرم لش نیهان مشاهده میشود، با نقرس مرتبط هستند.
بیماریها
نقرس غالباً همراه با بیماریهای دیگر بروز میکند. سندرم متابولیک، ترکیبی از چاقی شکم، زیادی فشار خون، مقاومت به انسولین و میزان غیرعادی لیپید، در حدود ۷۵٪ از موارد ظاهر میشود. بیماریهای دیگری که از عوارض نقرس میباشند عبارتند از: پلی سایتمی، مسمویت سرب، نارسایی کلیه، کم خونی همولیتیک، پسوریازیس و پیوند اندام. اگر شاخص توده بندی در مردان بیش از ۳۵ یا برابر با آن باشد، خطر ابتلا به نقرس سه برابر میشود. قرارگیری در معرض سرب به طور مداوم و الکل آلوده به سرب به دلیل اثر مضری که روی عملکرد کلیهها میگذارند، جزء عوامل خطرزای نقرس هستند. سندروم لش نیهان اغلب با آرتروز نقرسی همراه است.
داروها
داروهای ادرارآور با حملات نقرس در ارتباط بوده است. با این حال، به نظر نمیرسد هیدروکلروتیازید با دز کم باعث افزایش خطر ابتلا به آن شود. داروهای دیگری که با این بیماری در ارتباط بودهاند عبارتند از نیاسین و آسپیرین (اسید استیل سالیسیلیک). داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی، سیکلوسپورین و تاکرولیموس نیز با خطر ابتلا به نقرس در ارتباط هستند، بخصوص زمانی که داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی همراه با هیدروکلروتیازید مصرف شوند.
درمان بیماری
هدف اصلی از درمان، فرونشاندن علایم یک حمله حاد میباشد. از طریق مصرف داروهای مختلفی که به منظور کاهش سطوح اسید اوریک سرمی استفاده میشوند میتوان از تکرار حملات جلوگیری نمود. اعمال یخ به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه و چندین مرتبه در روز باعث کاهش درد میشود. از جمله گزینههای موجود برای درمان شرایط حاد شامل داروهای ضدّ التهابی غیراستروئیدی (NSAIDها)، کلشیسین و استروئیدها میباشد، در حالی که گزینههای موجود برای پیشگیری شامل آلوپورینول، فبوکسوستات و پروبنسید میباشد. کاهش سطوح اسید اوریک میتواند این بیماری را درمان کند. درمان بیماریهای همراه بیمار نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
NSAID ها
NSAIDها، درمان معمول و درجه نخست برای نقرس به حساب میآیند، و هیچکدام از عاملهای NSAID خاص دارای تأثیر بسیار بیشتر یا بسیار کمتر از عاملهای NSAID دیگر نمیباشد. بهبود شرایط بیمار ممکن است ظرف چهار ساعت اول پس از مصرف دارو مشاهده شود، و ادامه درمان به مدت یک تا دو هفته توصیه میگردد. اما با این حال، این داروها برای بیمارانی که دچار مشکلات پزشکی خاص دیگر نظیر خونریزی معدی رودهای، عملکرد نامناسب کلیهها، یا عملکرد نامناسب قلب میباشند، توصیه نمیگردد. با وجود آنکه از لحاظ تاریخی، ایندومتاسین رایجترین NSAID استفاده شده بوده است، یک داروی جایگزین نظیر ایبوپروفن، میتواند در غیاب تأثیرگذاری بهتر، به دلیل عوارض جانبی کمتر آن ترجیح داده شود. برای آن دسته از بیمارانی که در معرض عوارض جانبی معدیNSAIDها قرار دارند، میتوان یک مهارکننده پمپ پروتون اضافی را نیز تجویز نمود.
کلشیسین
کلشیسین برای آن دسته از بیمارانی که قادر به تحمل NSAIDها نمیباشند یک داروی جایگزین میباشد. عوارض جانبی آن (در درجه نخست، آشفتگی معدی رودهای) استفاده از آن را محدود میکند. اما با این حال، آشفتگی معدی رودهای به دوز مصرفی بستگی دارد، و احتمال دچار شدن به آن را میتوان با استفاده از دوزهای مصرفی کمتر ولی همچنان مؤثر، کاهش داد. کلشیسین میتواند با برخی از داروهای تجویز شده رایج دیگر نظیر آتورواستاتین و اریترومایسین و برخی از داروهای دیگر برهمکنش داشته باشد.
استروئیدها
گلوکوکورتیکوییدها به همان میزان NSAIDها مؤثر تشخیص داده شدهاندو در صورت وجود موارد منع استفاده برایNSAIDها قابل استفاده میباشند. این عاملها در صورت تزریق به داخل مفصل نیز به بهبود منجر میشوند؛ با این وجود، یک مورد استثناء عفونت مفصلی میباشد چرا که استروئیدها این بیماری را حادتر میکنند.
پگلوتیکاس
پگلوتیکاس (Krystexxa) در سال ۲۰۱۰ در ایالات متحده برای درمان نقرس تأیید شده است. این دارو برای ۳٪ از بیمارانی که تاب مصرف داروهای دیگر را ندارند یک گزینه به شمار میرود.[۴۱] پگلوتیکاس هر دو هفته یک بار به صورت یک تزریق درونوریدی استعمال میشود، و دیده شده است که در این گروه جمعیتی بیماران باعث کاهش سطوح اسید اوریک میشود.
پیشگیری
شماری از داروها برای پیشگیری از رخدادهای مجدد نقرس سودمندند، از جمله مهارکننده زانتین اکسیداز(شامل آلوپورینول و فبوکسوستات) و اوریکوزوریکها (شامل پروبنسید و سولفینپیرازون). بنا بر دلایل نظری دال بر حادتر شدن حمله، تجویز این داروها معمولاً تا قبل از گذشت یک تا دو هفته پس از بهبود یک حمله حاد آغاز نمیشود، و اغلب برای سه تا شش ماه اول به صورت ترکیبی با یک NSAID و یا با یک کلشیسین مورد استفاده قرار میگیرند. تجویز این داروها معمولاً تا قبل از آنکه بیمار دو حمله نقرس داشته باشد توصیه نمیشوند، مگر آنکه تغییرات مفصلی ویرانگر، تیفوس، یا نارسایی کلیوی اورات حاضر باشد، چرا که تا این تاریخ این داروها مقرونبهصرفه تشخیص داده نشدهاند. اقدامات مقتضی جهت کاهش سطوح اورات باید افزایش داده شوند تا جایی که سطوح اسید اوریک سرمی به پایینتر از ۳۰۰–۳۶۰ µmol/l (۵٫۰-۶٫۰ mg/dl) برسد، و این اقدامات باید به صورت نامحدود ادامه یابند. اگر در زمان یک حمله، این داروها بطور دیرینهای مورد استفاده قرار گرفتهاند، توصیه میشود استفاده از آنها را ادامه ندهید. اگر امکان پایین آوردن سطوح اسید اوریک به پایینتر از ۶٫۰ mg/dl وجود ندارد و حملات تکرارشوندهای دیده میشود، بدین صورت تلقی میشود که بیماری نقرس موجود در برابر درمان مقاوم است. بطور کلی به نظر میرسد اثربخشی پروبنسید کمتر از آلوپورینول باشد.
نوعاً داروهای اوریکوزوریک در صورتی ترجیح داده میشوند که ترشح ناقص اسید اوریک، به صورتی که جمعآوری ۲۴-ساعته مایع ادرار به مقدار اسید اوریک کمتر از ۸۰۰ mg منجر شود، مشاهده گردد. با این وجود، در صورتی که بیمار دارای سابقه سنگ کلیه باشد تجویز این داروها توصیه نمیگردد. در یک ترشح مایع ادرار ۲۴-ساعته بیشتر از ۸۰۰ mg، که بیانگر تولید بیش از حد میباشد، تجویز یک مهارکننده زانتین اکسیداز ترجیح داده میشود.
مهارکنندههای زانتین اکسیداز (شامل آلوپورینول و فبوکسوستات) تولید اسید اوریک را محدود میکنند، و درمان بلندمدت با آنها ایمن بوده و توسط بدن بیمار مورد پذیرش قرار میگیرد، و در بیماران مبتلا به نارساییهای کلیوی و سنگ اوره قابل استفاده است، گرچه آلوپورینول در تعداد کمی از بیماران حساسیت شدید بوجود آورده است. در چنین مواردی تجویز داروی جایگزین، یعنی فبوکسوستات، توصیه میگردد.
آشنایی با مواد غذایی اشتها آور گرداوری شد
اگر میخواهید وزنتان را کم کنید، پس بهتر است از خوردن مواد اشتها آور اجتناب نمایید. در این مقاله قصد داریم 15 ماده غذایی که شما را گرسنهتر میکند را معرفی نماییم. کدام مواد غذایی اشتها آور بوده و باعث گرسنگی می شوند؟
اگرچه مصرف آب میوه و پاکسازی بدن از طریق آن امروزه بسیار محبوب و شایع است اما فرآیند ساخت آب میوههای غیر طبیعی به گونهای است که شکر زیادی در آنها وجود خواهد داشت. همین امر موجب میشود که شما یک نوشیدنی پرکالری داشته باشید که سطح قند خون شما را بالا می برد و شما را گرسنهتر خواهد کرد. مطالعات انجام شده نشان میدهد که بدن ما در مقابل کالری حاصل از آب میوه راضی نخواهد شد ، بنابراین بهترین گزینه این است که در زمان تشنگی آب بنوشید و از میوهها و سبزیجات تازه که دارای فیبر دست نخوردهای هستند استفاده نمایید. اگر ولع مصرف نوشیدنی دارید، سعی کنید میوه و سبزیجات تازه را با هم مخلوط کنید و آب آن را بنوشید. اگر دوست داشتید میتوانید از کره آجیل یا پودر پروتئین استفاده نمایید. اضافه کردن پروتئین و چربی باعث میشود سیستم گوارش شما آهستهتر این مواد را جذب کند. بنابراین دیرتر گرسنه خواهید شد.
2.ماست کم چرب:
در حالی که ماست به طور مداوم به عنوان یک غذای فوق العاده سالم ترویج میشود اما این موضوع به نوع ماستی که انتخاب میکنید بستگی دارد. یک ماست میوهای 170 گرمی در حدود 150 کالری، 6 گرم پروتئین، 1.5 گرم چربی و 25 گرم قند دارد. هرچقدر ماست مصرفی شما کربوهیدارت بالا و چربی پایینی داشته باشد، باعث میشود سریعتر گرسنه شوید و به دنبال موادی برای خوردن باشید. بهتر است به جای خوردن ماست کم چرب، از ماست یونانی ساده استفاده کنید که پروتئین بیشتری دارد و شما نیز میتوانید میوه، آجیل، دانههای دلخواه خود را به آن اضافه کنید تا فیبر و آنتی اکسیدان بیشتری داشته باشد. این غذاها که اغلب به عنوان تنقلات سالم تبلیغ میشوند نمیتوانند نیاز بدن را برآورده کنند و به جویدن نیز نیازی ندارند. اگر جویدن وجود نداشته باشد، بدن احساس سیری و رضایت نمیکند و به دنبال غذای بیشتری خواهد بود.
3.سفیده تخم مرغ:
زمانی که برای صبحانه خود از املت سفیده تخم مرغ استفاده میکنید خیلی زود گرسنه خواهید شد. دلیل بسیار خوبی برای این امر وجود دارد. با اینکه سفیده تخم مرغ منبع بسیار خوبی از پروتئین است اما ویتامینها و مواد معدنی بسیار مهم تنها در زرده تخم مرغ یافت میشود. مطالعات انجام شده نشان میدهد که اسیدهای چرب اشباع شده با بیماریهای قلبی، سکته و بیماری عروق کرونری مرتبط نیست. اسید چرب اشباع شده در زرده تخم مرغ نه تنها میتواند حس سیری را در فرد ایجاد کند بلکه برای تولید هورمون و جذب برخی از ویتامینها و مواد معدنی همچون ویتامین A و B ضروری است.
4.سس سالاد بدون چربی:
زمانی که ما از سس سالاد بدون چربی استفاده میکنیم، فکر میکنیم که انتخاب بسیار خوبی داشتهایم. این سسهای بدون چربی میتواند سرشار از نمک و قند باشد.زمانی که از آنها در سالاد خود استفاده میکنید، هر کلمی که میجوید سرشار از نمک و قند خواهد بود. بعد از خوردن سالاد، نمک و قند موجود در آن باعث گرسنگی بیش از حد شما میشود و مجبور هستید برای سرکوب کردن این گرسنگی مواد بیشتری مصرف کنید.
5.غذاهایی با برچسب “سالم”:
همه ما دوست داریم غذاهایی را مصرف کنیم که این برچسب را داشته باشد. زمانی که بیش از حد از این مواد غذایی مصرف میکنید حس سیری نخواهید داشت. دلیل قانع کننده و واضحی در این مورد وجود ندارد اما به احتمال زیاد با مصرف این غذاها سیر نمیشوید و به دنبال غذاهای دیگر میروید تا خودتان را سیر کنید. قبل از اینکه این گونه مواد غذایی را بخرید، مواد تشکیل دهنده آن را بخوانید.
6.شکر:
شکر و همه همتایان آن، اعتیاد آور هستند زیرا باعث افزایش آزاد شدن دوپامین میگردند. از انجایی که انسان برای زنده ماندن به مواد شیرین نیاز دارد، منابع شیرین بسیاری در بازار وجود دارد و به همین خاطر نیز افراد بسیاری به دنبال خرید آنها هستند. شیرینیها و مواد شیرین تصفیه و فرآوری شده، باعث میشود فرد مواد غذایی بیشتری مصرف کند تا به حس سیری مورد نظر خود دست یابد. موادی همچون میوه متفاوت از موادی است که در مورد آن صحبت کردیم. زیرا میوه مواد مغذی و فیبر دست نخوردهای دارد که میتواند حس سیری را در فرد ایجاد نماید.
7.گرانولا بار:
گرانولا بار اغلب تنها از شکر و روغنهای هیدروژنه ساخته شدهاند. این مواد اغلب کالری کمتری نسبت به یک وعده غذایی سنتی دارند و نمیتوانند جایگزین خوبی برای آن باشند. طعم این مواد برای تقویت اشتها و حس گرسنگی کافی است. سعی کنید به جای مصرف این مواد آماده، از گرانولای طبیعی که در منزل درست میکنید استفاده نمایید.
8.سس کچاپ:
قبل از اینکه سس کچاپ را روی سیب زمینیهای سرخ کرده بریزید کمی فکر کنید. سس یا هر ماده غذایی ساخته شده با شربت ذرت به همراه فروکتوز بالا (HFCS)، میتواند اشتهای شما را تقویت کند وحس گرسنگی را افزایش دهد. HFCS میتواند در متابولیسم بدن اختلال ایجاد کند و تولید لپتین را کندتر نماید. این هورمون به ایجاد حس سیری در فرد کمک میکند.
9.مافینها:
اگرچه این مافینهای خوشمزه میتواند کالری زیادی به همراه داشته باشد اما معمولا از قند و شکر تهیه میشود. این محتوای قندی در بدن به سرعت هضم شده و باعث ایجاد گرسنگی میگردد. در عوض شما میتوانید از صبحانههای غنی از پروتئین استفاده کنید.
10.غلات شیرین:
بیشتر غلاتهای شیرین شده فیبر و پروتئین بسیار اندکی دارند. این دو ماده مغذی برای احساس سیری در فرد بسیار الزامی است. همراه کردن یک غلات شیرین شده با شیر کم چرب بدین معناست که شما چربی مورد نیاز برای ایجاد حس سیری را از دست داده اید. به دنبال غلاتی باشید که بیشتر از 5 گرم فیبر باشند. شما میتوانید از غلات کم کالری و رژیمی نیز استفاده نمایید.
11.غلات تصفیه شده:
وجود فیبر بالا به معنای ایجاد حس سیری در شماست. زمانی که از غلات تصفیه شده استفاده میکنید، فیبر کمتری وارد بدن میشود و بعد از چند ساعت گرسنه خواهید شد.
12.تنقلات شور:
زمانی که از تنقلات شور استفاده میکنید، احساس سیری نخواهید داشت. این مواد حاوی مقدار زیادی از سدیم است و اغلب نیز پروتئین و فیبر ندارد. محتوای بالای نمک در این غذاها باعث کاهش آب بدن میشود و شما را گرسنهتر میکند. کمبود پروتئین و فیبر در تنقلات شور، باعث افزایش سطح قند خون میگردد. اسکن مغز نشان میدهد که سدیم باعث افزایش تولید دوپامین میشود. افزایش تولید دوپامین بدین معناست که هرچقدر بیشتر نمک بخورید مقدار بیشتری خواهید خواست و حس سیری نخواهید داشت.
13.شیرین کنندههای مصنوعی:
زمانی که محصولی را میخرید، برچسب ” بدون شکر” نباید شما را گول بزند. همیسه محتوا و مواد تشکیل دهنده این محصولات را بررسی کنید تا در آنها از شیرین کنندههای مصنوعی استفاده نشده باشد. شیرین کنندههای مصنوعی مغز شما را گول میزند تا فکر کند غذای خوشمزهای مصرف کرده است. زمانی که غذای واقعی و مناسب مصرف نمیکنید، بدن نیز حس سیری نخواهد داشت و دوباره به مصرف غذاهای بیشتر روی خواهد آورد.
14.سوپهای آماده:
سوپ میتواند بهترین گزینه برای کاهش وزن باشد اما زمانی که آن را به صورت آماده میخرید موضوع کمی پیچیده میشود. همانند سایر غذاهای آماده، سوپ نیز حاوی سدیم بالایی است. این سدیم بالا میتواند اعتیادآور باشد و حس گرسنگی را در فرد ایجاد کند.
15.اسموتی میوه:
زمانی که اسموتی پروتئین یا سبزیجاتی ندارد،فقط حاوی فروکتور خواهد بود. نتیجه مصرف چنین اسموتیهایی افزایش سریع قند خون و درنهایت گرسنگی است. همچنین این اسموتیها کالری بسیار اندکی دارند و نمیتوانند به خوبی شما را سیر کنند.
healthmag.ir